Apirila izanik, ezin ahaztu herriko festa esanguratsuena ospatzen den hilabetea dela. Zumaiako zaindaria San Pedro izan arren, San Telmo santuarekin loturiko festek esangura berezia dute zumaiarrengan. San Telmo itsasoarekin lotura estua duen deitura erlijiosoa da eta izen bereko festak ere itsas kutsu nabaria mantentzen jarraitzen du.

Egun hauetan arrantza-ontziak atzera eta aurrera ikusten dira. Portuan sartu eta itsasora atera, portura bueltatu eta itsasora berriz. Antxoa arrantzatzeko garaia izaten da urteko sasoi honetan eta buru belarri dabiltza arrantzaleak.

Gure artxiboak ere, herritarrek bezala, Guda Zibileko ondorio latzak jasan zituen. Herrian bertan enfrentamendu militarrik egon ez zen arren, dokumentuak suntsitu ziren, espedienteak desagertarazi, material asko bidean "galdu"...

Villabonako udal artxiboan berri asko eta interesante dago. Gaur aurkezten duguna, baina, bereziki erakargarria da. Gainera, ez dira Gipuzkoan asko horrelako espedienterik duten herriak. Villabona-Amasako armarriaren ziurtagiriari buruz ari gera. Ziurtagiri hau ez da edonolakoa, 1671 urtean egindakoa bait da.

Asteasun gordetzen den Udal Ordenantzarik zaharrena 1534 urtekoa da, apirilaren 14ean Udalak eta Carlos I erregeak onartutakoak hain zuzen. Badira ba 481 urte ordenantza hau onartu zenetik.

Hilabete hauetan Getariako artxiboa antolatu eta eguneratzeko lanetan murgilduta gabiltza. Paper eta kartoizko kaxa artean igerian. Horrelako lanetan aritzen garenean, noizean behin gertatu izan zaiguna gertatu zaigu oraingoan ere. Kaxa batean gordeta zegoen altxor txiki bat berreskuratu dugu. Altxor grafiko bat.

Pertsonek izenak jartzen ditugu inguratzen gaituena bereizteko. Pertsonak izendatzen ditugu, objetuak, animaliak eta baita kaleak ere. Hiribildua osatzen zuten kaleak aspaldi izendatuko zituzten zumaiarrek eta herria hazten joan den heinean kale eta izendapen berriak sortuz joan dira. Baina noiz hartu zen kaleak errotulatzeko lehen erabakia?

Tarte hau Zumaiako artxiboan aurki daiteken informazio oparoaz aritzeko erabili izan dugu. Zumaiako historia gordetzen duten liburu eta orri horiek eman dezaketen informazioaren erakusleiho bezala. Bertan gordeak dauden dokumentuetan murgildu, igerian egin eta lerro hauek beteko dituzten altxor txikien bila ibiltzen gara horretarako.

Asteasun ederki uztartu dituzte emakumeen eguna, historia, Udal Artxiboko lanak eta berdintasun aldarrikapenak. Umore onez egin dute gainera. Herriko Emakumeen Elkarteak antzezlan bat eskaini zuen atzo Asteasuko hainbat emakumeren gertakizunak kontatuaz indarkeriaren eta desberdintasunen aurkako borrokan beren zatitxoa jartzeko.

El Grupo Calcinor S.L. ha confiado en Ereiten para poner en tinta su pasado. Esta empresa minera de capital familiar, líder en la fabricación de cal y sus derivados y presente en 3 continentes, ante el cambio generacional en su dirección ha decidido la salvaguarda de un importante activo en su capital, el pasado.